Γενική φιλοσοφία και πλαίσιο σεξουαλικής «αγωγής»

Από τη μελέτη του διαθέσιμου έντυπου εκπαιδευτικού υλικού μπορεί κάποιος να σχηματίσει την εικόνα για τη βασική φιλοσοφία και το πλαίσιο των μαθημάτων σεξουαλικής «αγωγής».  

Το γενικό πλαίσιο-φιλοσοφία, το οποίο παραθέτουμε πιο κάτω, που διέπει τα μαθήματα σεξουαλικής «αγωγής», αποτυπώνεται στα βιβλία μαθητών, στα εγχειρίδια εκπαιδευτικών και στα σχέδια μαθημάτων κυρίως του μαθήματος Αγωγή Υγείας, μάθημα που διδάσκεται τόσο στη Δημοτική όσο και στη Μέση εκπαίδευση. Ξεχωριστά παραθέτουμε τα κύρια σημεία του πλαισίου του μαθήματος Βιολογίας (Α’ Γυμνασίου) αφού φαίνεται να έχει ένα διαφορετικό σκεπτικό από αυτό της Αγωγής Υγείας, το οποίο όμως μπορεί να χαρακτηριστεί προβληματικό. Όσον αφορά τα σεμινάρια των Επισκεπτριών Υγείας, λίγα μπορούμε να πούμε καθώς δεν έχουμε όλο το έντυπο υλικό που χρησιμοποιούν, ενώ δεν μπορούμε να μιλήσουμε για τα σεμινάρια του Κυπριακού Συνδέσμου Οικογενειακού Προγραμματισμού γιατί δεν έχουμε καθόλου σχετικό έντυπο υλικό (παρόλο που γνωρίζουμε από μαρτυρίες των παιδιών τι λέγεται).

Α. Αγωγή Υγείας ή Αγωγή Ζωής

1.      Βασική φιλοσοφία :  

·       Το σεξ είναι ένα από τα ύψιστα αγαθά του ανθρώπου. «Ένα άτομο μπορεί να κάνει σεξ όταν θέλει, όπως θέλει, με όποιον θέλει (του αντίθετου ή και του ίδιου φύλου) και με όσους θέλει, φτάνει να συναινεί και το άλλο πρόσωπο (ή τα άλλα πρόσωπα). Δεν έχει καμιά υποχρέωση να προχωρήσει στη σύναψη γάμου ή να αποκτήσει παιδιά. Συνάπτει γάμο ή αποκτά παιδιά, αν θέλει, όταν θέλει, με όποιον ή όποιους θέλει και όπως θέλει. Για να μην αποκτά παιδιά, μπορεί να χρησιμοποιεί την αντισύλληψη και την έκτρωση. Εάν επέλθει μια απρόσμενη εγκυμοσύνη –είτε γιατί δεν χρησιμοποιήθηκε αντισύλληψη, είτε γιατί απέτυχε η χρησιμοποιηθείσα αντισυλληπτική μέθοδος -το αγέννητο παιδί δεν έχει καθόλου δικαιώματα. Εάν η μητέρα του δεν επιθυμεί την γέννηση του, έχει κάθε δικαίωμα να το φονεύσει με έκτρωση»[1]. Είναι φυσιολογικό για ένα άτομο να διαλέγει το φύλο του, το οποίο  μπορεί να είναι διαφορετικό από το βιολογικό (αυτό με το οποίο γεννήθηκε).

·       Η βασική αυτή φιλοσοφία «… υποστηρίζεται από ανθρώπους που προωθούν τις ελεύθερες σχέσεις, την ομοφυλοφιλία»[2] και όλες τις άλλες μορφές έκφρασης της σεξουαλικότητας (εκτός από την ετεροφυλοφιλία) «και τις χωρίς νομικούς περιορισμούς εκτρώσεις»[3].

·       Η βασική φιλοσοφία εδράζεται στον ατομικισμό, αφού προβάλλει τα ανθρώπινα δικαιώματα ως το ύψιστο κριτήριο που καθορίζει την σκέψη και την πορεία ζωής του ανθρώπου.

·       Πρωταγωνιστής στο έργο της σεξουαλικής «αγωγής» στα σχολεία μας είναι ο μη κυβερνητικός οργανισμός «Κυπριακός Σύνδεσμος Οικογενειακού Προγραμματισμού» (ΚΣΟΠ) που «είναι ο εμπνευστής και ο διαμορφωτής της»[4] αγωγής αυτής και ένας από τους εκφραστές της πιο πάνω φιλοσοφίας. 

2.      Πλαίσιο:

·       Χωρίς καμιά επιστημονική τεκμηρίωση, «αποδομούν», δηλαδή καταρρίπτουν και ανακατασκευάζουν  σύμφωνα με την φιλοσοφία τους, τις βασικές και θεμελιώδεις έννοιες της οικογένειας και των διακριτών ρόλων των φύλων, τις οποίες ονομάζουν στερεότυπα,  και εισάγουν μια ρευστότητα για αυτές.

·       Σε αντίθεση με ότι ισχυρίζονται[5], η παρεχόμενη σεξουαλική «αγωγή»:

Ø  Δεν είναι «ολιστική διαπαιδαγώγηση» αφού αποσιωπά σχεδόν παντελώς την αγωγή εγκράτειας και αγνότητας.

Ø  Δεν «προσεγγίζει τη σεξουαλικότητα εντός του πλαισίου της συναισθηματικής ανάπτυξης» αφού  για παράδειγμα, ενώ προβάλλεται το δικαίωμα του εφήβου ή και του παιδιού ακόμα στις σχέσεις και στο σεξ, δεν αναφέρουν καθόλου τις συναισθηματικές επιπτώσεις σε αυτές τις ηλικίες.

Ø  Δεν «παραμένει ελεύθερη από οποιαδήποτε ιδεολογία ή δόγμα» αφού προβάλλεται αποκλειστικά η ιδεολογία του Οικογενειακού Προγραμματισμού.

·       Δεν λένε όλη την αλήθεια στα παιδιά, ώστε να έχουν τουλάχιστον όλα τα δεδομένα για να επιλέξουν, όπως για παράδειγμα, δεν τους λένε τους κινδύνους από τη χρήση των διαφόρων μεθόδων αντισύλληψης.

·       Παρουσιάζουν στα παιδιά το σεξ με ωραίες εκφράσεις και ωραίο τρόπο, ωθώντας τα ίσως να το δοκιμάσουν αφού όπως λένε είναι «ένα όμορφο και μοναδικό ταξίδι».

·       Λένε ψέματα ή μη επιστημονικά τεκμηριωμένες θέσεις και απόψεις στα παιδιά όπως για παράδειγμα ότι ο σεξουαλικός προσανατολισμός δεν μαθαίνεται αλλά αποδίδεται κυρίως σε βιολογικούς παράγοντες. Υπάρχουν επιστημονικές μελέτες που αποδεικνύουν ακριβώς το αντίθετο.

·       Προσπαθούν να αμβλύνουν τις αξίες και τα όρια που πιθανόν να έχουν λάβει τα παιδιά από την οικογένεια, όπως για παράδειγμα ότι η αποχή μπορεί να έχει διαφορετικό ορισμό για κάθε άνθρωπο: για κάποιους σημαίνει καθόλου σεξουαλική επαφή, για άλλους όχι διείσδυση ή μόνο «χαμηλότερου κινδύνου» συμπεριφορές[6].

·       Αναφέρουν αχρείαστες, κατά τη γνώμη μας,  και ακατάλληλες για τις συγκεκριμένες ηλικίες παιδιών πληροφορίες ή λεπτομέρειες της σεξουαλικής πράξης, όπως για παράδειγμα: «κολπική, πρωκτική ή στοματική σεξουαλική επαφή»[7].

·       Κάποια θέματα τα παρουσιάζουν με δυσνόητο τρόπο στα παιδιά, για παράδειγμα δίνουν τον ορισμό της έκτρωσης με επιστημονικούς όρους.

·       Κάποια θέματα τα παρουσιάζουν με τρόπο που μπορεί να οδηγήσει τα παιδιά σε λανθασμένα συμπεράσματα, όπως για παράδειγμα, η φράση «μερικοί από τους κινδύνους υγείας είναι η ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη»[8], ωσάν το έμβρυο να μην είναι μια νέα ζωή, ένας νέος άνθρωπος αλλά ένας κίνδυνος για την υγεία της μητέρας.

Β. Βιολογία (Α’ Γυμνασίου)

Παραθέτουμε κάποια προβληματικά σημεία σχετικά με την ενότητα για το ανθρώπινο αναπαραγωγικό σύστημα, στην οποία περιλαμβάνονται και θέματα σεξουαλικής αγωγής:

·         Η ενότητα για το αναπαραγωγικό σύστημα του ανθρώπου, φαίνεται να είναι ενότητα «αλεξιπτωτιστής», να μην δένει δηλαδή με τις υπόλοιπες ενότητες του μαθήματος. Είναι το μόνο σύστημα του ανθρώπινου οργανισμού που διδάσκεται σε αυτή την τάξη, ενώ τα υπόλοιπα συστήματα διδάσκονται σε μεγαλύτερες τάξεις. Επιπλέον, σύμφωνα με ειδικούς, ο τρόπος παρουσίασης του αναπαραγωγικού συστήματος στον άνθρωπο είναι αντιπαιδαγωγικός, γιατί ξεκινά με άρνηση (ζευγάρι που δυσκολεύεται να τεκνοποιήσει).

·         Υπάρχει περιγραφή και περιλαμβάνεται σκίτσο της σεξουαλικής επαφής.

·         Στην ενότητα αυτή δεν περιλαμβάνονται μόνο θέματα αμιγώς βιολογίας:

o   Περιλαμβάνεται μια ιστορία σεξουαλικής σχέσης δύο εφήβων, η οποία έχει ως συνέπεια μια πιθανή εγκυμοσύνη και οι μαθητές καλούνται να την επεξεργαστούν προτείνοντας και λύσεις.

o   Οι μαθητές πρέπει να λάβουν θέση υπέρ ή κατά της τεχνητής γονιμοποίησης, μελετώντας δύσκολες από πλευράς βιοηθικής πληροφορίες που τους δίνονται στο βιβλίο (π.χ. θανάτωση εμβρύων που περισσεύουν ή χρήση τους σε έρευνες, κίνδυνοι πολλαπλής κύησης με εμφύτευση).

Γ. Σεμινάρια από Επισκέπτριες Υγείας

Από το λίγο έντυπο υλικό που έχουμε στην κατοχή μας (από αυτό που δίνεται στους μαθητές) και από την συνομιλία μας με Επισκέπτριες Υγείας, φαίνεται ότι στα σεμινάρια αυτά αποτυπώνεται η φιλοσοφία που διέπει και το μάθημα της Αγωγής Υγείας. 

---

[1] Αρχιμ. Ανδρέα Περδίκη, «Ἁγωγή αγνότητας» Εκδόσεις Ορθοδόξου Ιεραποστολικής Αδελφότητος «Ο καλός Ποιμήν», Λευκωσία 2013

[2] Αρχιμ. Ανδρέα Περδίκη, όπως π. [1]

[3] Αρχιμ. Ανδρέα Περδίκη, όπως π. [1]

[4] Αρχιμ. Ανδρέα Περδίκη, όπως π. [1]

[5] Εφαρμογή της Υποχρεωτικής Σεξουαλικής Διαπαιδαγώγησης στους Έφηβους, Εκπαιδευτικό εγχειρίδιο για την Μέση Εκπαίδευση με ενδεικτικές δραστηριότητες για τους Δείκτες Επιτυχίας Θεματικής Ενότητας 3.1: Οικογενειακός Προγραμματισμός, Σεξουαλική και Αναπαραγωγική Υγεία (Τάξεις Β’ και Γ’), Κυπριακός Σύνδεσμος Οικογενειακού Προγραμματισμού

[6] όπως [π.5]

[7] όπως [π.5]

[8] Οικιακή Οικονομία Αγωγή Υγείας-Τετράδιο Εργασιών Γ΄Γυμνασίου Β΄Έκδοση 2014